penningen

plaquettes

standbeelden

borstbeelden

tekeningen

dierplastieken

decoraties

keramiek

monumenten

publicaties

fotoalbum

overig
decoraties:

Jacoba van Beieren

lamp

Jacatra 1619

De Ark van Noach

Jan Klaassen

Oranje-kinderkamer

Dierentuinbrug

Javabrug

kippen op stok

trapversiering

gevelsteen Gouda

 

manco

1
Onderwerp Javabrug
Jaar 1948
Gesigneerd niet gesigneerd
Materiaal Zweeds graniet, geplaatst op voetstukken van gemetselde baksteentjes.
Afmetingen hoogte 50 cm en 250 cm lang
Aanwezigheid Javabrug, kruising Koninginnegracht en Javastraat, Den Haag.
Bijzonderheden

De bruggenhoofden bestaat uit 4 granietblokken van elk ruim 5000 kg die in 3 stomphoekig op elkaar staande vlakken onderverdeeld zijn, zodat de eigenlijke voorstelling door meer decoratieve motieven geflankeerd konden worden (R.E.Penning in "Beeldhouwwerk van Gra Rueb aan Javabrug").
Detailfoto's staan onderaan de pagina.

 

Volgens www.budve.nl (Berichten uit de Vorige Eeuw) en Kroon & Wagtberg Hansen (in Sporen van Smaragd) zijn de bruggenhoofden in 1939 geplaats. Ik ben die datum verder niet meer tegengekomen, wel data die na de WOII liggen. Het Gemeentearchief, Den Haag geeft geen uitsluitsel.
Volgens hen werd in de tweede wereldoorlog de brug afgebroken (1943), omdat het gebied waarin de brug ligt tot spergebied werd verklaard. Daarbij zijn de reliëfs weggehaald, opgeslagen en bij de herbouw van de brug weer teruggeplaatst.

 

Foto's uit 1943 (b.v. Beeldbank Haags Gemeentearchief nr 6.05319 van fotograaf J.M.G. Schrama van 26 februari 1943,) laten een halfgesloopte brug zien waar, door de vorm van het hekwerk, geen plaats is voor de bruggenhoofden in de huidige vorm. Daarbij komt dat de hoekpaaltjes op die foto dezelfde zijn als de hoekplaatjes op foto's van ver voor WOII (b.v. foto nr 0.38505 uit ca 1910, nr 0.31738 uit ca. 1930 en zelfs op nr 6.05320 uit 1942 staan de hoekpaaltjes).

 

En tenslotte de herinnering van een neef van tante:
Toen wij in 1949 in de Mallemolen / Javastraat kwamen wonen was de oorspronkelijke Javabrug afgebroken omdat het in het, door de Duitsers tijdens de oorlog ingestelde, Sperrgebiet lag.
Er is toen direct na de oorlog  een houten noodbrug geslagen, waar tram lijn 7 heel langzaam overheen moest rijden. De bouw van de nieuwe brug zal omstreeks in 1951 zijn geweest. Ik herinner mij bij bezoeken met oma bij tante Gra dat ze de opdracht voor de brughoofden had gekregen en er erg blij mee was, vanwege de centen denk ik.

 

2

Foto nr 6.05319 van J.M.G. Schrama,
Beeldbank Haags Gemeentearchief.

 

In een artikel van Pier Terwen over Georg Graff (Jaarboekje Die Haghe 2004) staat dat Graff als practiciën betrokken is geweest bij de bruggenhoofden (beeldhouwwerken nr 24: Den Haag (1951) werk aan Javabrug, reliëfs Indische culturen (voor G.Rueb).
R.E.Penning schrijft in een artikel uit 1951 dat Graff een jaar lang onafgebroken met de reliëfs bezig is geweest. Dat maakt dat het voor de periode dat de reliëfs gemaakt zijn er niet makkelijker op, want in 1938/39 zijn de bruggenhoofden voor de Dierentuinbrug gemaakt en daar zijn verschillende krantenartikelen over terug te vinden. Omdat de werken waarschijnlijk even veel tijd nemen om te hakken, lijkt het me haast onmogelijk dat Georg tegelijkertijd ook de Javabrug heeft gemaakt, waardoor de datum 1939 niet waarschijnlijk is.

 

De datum, die Terwen vermeld, zal niet helemaal kloppen omdat de brug al op 30 juni 1950 door mevrouw Feber (echtgenoot van wethouder ir. L.J.M. Feber?) feestelijk is heropend. In de beeldbank Haags Gemeentearchief bevindt zich een gedateerde foto (nr 1.12901), die genomen is bij die gelegenheid. Er zijn dus twee mogelijk periodes waarin de reliëfs gemaakt kunnen zijn, maar de hoekpaaltjes op de oude foto's sluiten voor mij een datering van rond 1939 uit. De Dierentuinbrug wordt wel vermeld in de publicatie van C.Veth uit 1946 en de Javabrug niet, wat een reden is om de reliëfs na 1946 te dateren. Daarbij komt de foto van de feestelijke opening waardoor het aannemelijk is dat tante de bruggenhoofden in 1948 ontworpen heeft.

 

De bruggenhoofden verbeelden de verbouw van en de handel in koffie, thee, suiker en rijst.

 

3

 

4

 

5

 

6

 

7

 

8

 

9

 

10

 

 

naar boven